126. Saioa. Gurasoen eta seme-alaben arteko erlazioak.

Saioaren aurkezpenaren baitan hurrengo bertso hauek entzun genituen:

Umeak datoz, esaerak dio,

ogitxo bat besapean.

Maitagarriak izaten dira,

koskortzen diren artean.

Gero ika-mikak, errietak datoz,

nerabeak direnean.

Eskubide bai, betebehar ez!!

hala nahi dute funtsean.

Gurasoekin eraikia du,

nerabeak bere oskola.

Ikas ezazu, txukundu gela,

aita horrek niri ez dit mola.

Kontuak, berriz, eskatuz gero,

aita zuri zer axola?

Pentsatu eta duda egiten dut,

gu be ba ote ginen hola?

10 lagun elkartu ginen eta hiru ataletan banatu zen saioa. Talde txikietan jardun genuen eta esan behar da galdera guztiak erantzuteko betarik ez zela izan eta, nahi izanez gero, beste saio batean haren  jarraipena egiteko aukera badagoela.

 Lehenik,  guraso edo seme-alaba izatea nolakoa da/zen, lehen eta orain, hizpide izan genuen, . Atal honetan galdera batzuei erantzuna bilatzen saiatu ginen, besteak beste, zer arrazoi egon daitezkeen umeak ekartzeko nahiz ez ekartzeko, zer desberdintasun dagoen lehengo eta oraingo seme-alaben bizimoduari dagokionez, egunerokoan zein diren ohiko une gatazkatsuak.....

Bigarren partean lehen eta oraingo harremanak nolakoak diren/ziren jorratu genuen. Zer partekatu ohi zuten lehengo gurasoek seme-alabekin eta zer oraingoek, teknologia berrien erabilerak etxeko giroari nola erasaten dion,  konfidantza, errespetu eta komunikazioari buruz zer esateko daukagun, pandemiarekin zeozer aldatu den.....

Hirugarren eta azkenik, ariketa praktiko bat mahaigaineratu zen, alegia, ohiko bi egoera gatazkatsu horietako bi aurkeztu ziren eta nolabaiteko irtenbidea eman behar zitzaien. Halakoxe egoeretan  nork bere esperientziak kontatzeko ere baliatu genuen ariketa hau.

 

1. egoera: Aitor 17 urteko gaztea da. Bigarren hezkuntzan adiskide gutxi izan zituen eta familiarekin etxean denbora luzez egoteko ohitura du. Orain Unibertsitatean sartu da; horrek lagun-taldea zabaltzea ekarri du, eta, era berean, sozializatze irteerak areagotzea. Duela astebete hasi zen bere gurasoei esaten unibertsitateko ikaskide baten urtebetetze festara joan nahi duela. Ama beldur da, ez dituelako lagunak ezagutzen eta "lagun ezegokiekin" elkartzearik nahi ez duelako. Bere aitak, aldiz, ez du arazorik aurkitzen plan honekin, autoa ere utzi nahi dio festara joan dadin. Zer gomendatuko zeniekete guraso hauei jaietarako irteerak eta Aitorren holako beste plan batzuk maneiatzeko? Nola erabili beharko lukete agintea?

 

2. egoera: Iratxe neska alaia eta "pinpirina" da, telebista ikustea, txateatzea eta lagunekin elkartzea gustatzen zaio; gurasoek etengabe gogorarazten diote bere logela txukunduta eduki behar duela. Berak, protesta egiten ez duen arren, gutxitan betetzen du zeregina. Bere ama, etxean denbora gehien ematen duena, aldian aldiko, demanda egitetik etsipenera pasatzen da; batzuetan adorez eta irmo jokatzen du eta beste batzuetan amore emanez bere alabaren gela berak txukuntzea erabakitzen du. Iratxek bere gelaren ordenaz arduratu eta etxeko lan batzuk egiten lagun dezan ahalegintzea alferrikakoa dela dirudi. Zer egin dezake familia honek Iratxe arduratsuagoa izan dadin bere gauza guztiekin?

125. saioa - Errezetak 2

Hona hemen lagunok partekatutako errezeta batzuk 125. saioan. Hauetako bat prestatzera animatuko zarete? Oso goxoak direla kontatu ziguten lagunek, ea zuen gustukoak diren!

Txileko Alvaroren Pintxo errezeta  

Prestaketa

1. Erre apur bat ogi zati bat eta jarri oliba-olioa, gero baratxuri zurituekin pasatu sarritan zaporea har dezan ogiak. 

2. Patata-tortilla zati bat jarri gainean eta gero urdaiazpikoa. 

3. Gero letxuga zati txiki bat edota txistorra apaintzeko. 

4. Epel jan behar duzu eta " beti" edalontzi bat ardo beltzarekin.

Luisen errezeta: Ogi pudina-Raül (Menorka)

Mahaspasak patxaranean beratzen. 

Ogi lehorra esnetan beratzen eta birrindu lauhortzagaz. 

Hiru arrautza irabiatu.

Txokolate brintzak. 

200 gramo azukre. 

Nahastu dana (kanela ere bai gure izanez gero). Ontzi bat gurinez igurtzi eta nahaste osoa bertara bota. 

Apur bat lehenago 180 gradura berotzen ipini dogun labana sartu 25 minutu inguru. Ez da zabaldu behar labea, azkenera arte. 

Luisek kontatu digu errezeta hau Menorkako bere lagun batek aurten irakatsi diola eta dirudienez ogi gogorra aprobetxatzeko egiten zela guda ostean.

Ionkarrek ere errezeta gozo bat partekatu du gurekin:  goxua postrearena

GOXUA

Osagaiak:   bizkotxoa

                    esne-gain harrotua

                    pastel krema

                    urazukrea

                    azukrea eta kanela

Elaborazioa:

Egokiena bizkotxoa, esne-gain eta krema etxean egitea bada ere, gaur egun eginda erosi daitezke osagai horiek.

Busti bizkotxoa urazukreaz. Ebaki bizkotxoa arrabeteko diametroa duten bost zati biribiletan. Goxua zatiak prestatzeko, jarri bizkotxo-zati biribilak esne-gain pinpor baten gainean. Estali pastel-kremaz, eta hautseztatu azukrez eta kanelaz. Ondoren, erre gainaldea, sutan berotutako zartaginaren beheko aldeaz, bizkotxoa karameluz estalita geratzeko.

https://turismoa.euskadi.eus/eu/plater-pintxo-tipikoak/goxua/aa30-12375/eu/ 

Oierrek esan digu hauek munduko madalenak errazenak direla, eta gainera, oso goxo geratzen direla. 

 Madalenak.

Osagaiak: (30 bat neurri oneko madalenentzako)

·       10 arrautza.

·       500 g. azukre.

·       500 ml. olio. Oliba arruntarekin hobeto, birjinak olio zapore gehiegi ematen dio.

·       450 ml. esne osoa.

·       750 g. irin.

·       Bultzatzaile edo legami kimiko poltsatxo bi.

·       Nahi izan ezkero, beste zapore bat emango dioan gehigarriren bat (limoia, banilla, …)

            Lapikoa handi baten, osagaiak irabiatu behar dira, zerrendako ordena berdinean. Nahasketa krematsu bat geratu behar da. Eta kito!

            Labea 180-200°C-etan jarri behar da. Madalenentzako azpil baten paperezko moldeak jartzen dira eta azpil osoa egin ostean, krema moldeetara isurtzen da. Ez da komeni, gora arte betetzea, badaezpada. 20’ igaro ostean, madalenak igota egongo dira. Hartzen duten kolorearen arabera, jakingo da gehiago edo gutxiago eginak dauden. Eginda daudenean, azpila atera eta madalenok moldetik banatu.

            Errezeta erraz honek mila aldaera onartzen ditu. Aukera bat esnegainez eta txokolatez eginiko trufa egitea da.  Madalena ale bakoitzari apur bat gaineratzen zaio, labean sartu orduko, krema egoeran dagoenean. Behin labetik igarotzean, trufa hau likidotu egingo da.

Gainean, “Topping”en bat jartzen bazaie, gure madalenak “cupcakeak” bihurtuko dira.

 

ON EGIN.

125. saioa - Sukaldeko lanak eta errezetak

Auzia dugu gizarte honetan, 
asmatzeko nola elika.
Ta gai honetaz hitzegiteko, 
zabaldu nahi dut gonbita.
Jatekoaren xedea ez da, 
soilik betetzea tripa.
Bertakoa bai ta sasoikoa 
jakia izan dadila.

MC Donalds, Glovo, ta Telepizzak
boterea dute ezarria.
Fast food zatarra dugu nagusi,
tradizioa dago larria.
Gure amaren lapikokoa,
beti izan dut hobetsia.
Jateko azkarrak eragiten dit, 
azkar bai kakapirria.

2021eko ekainaren 5ean 125. saioa burutzeko, elikadura eta janariei buruz hitz egiteko asmoz, 17 lagun elkartu gara. Pozgarria izan da bost kide berrik parte hartzea: txiletar bi, Álvaro eta Ignacio; madrildar bi, Silvia, eta Lizarran (Nafarroa) bizi den Charo; eta Laura ermuarra. 

Ongi etorriak!

Talde txikiak, gehienak laukoak, egin ditugu eta jo eta ke aritu gara euskaraz solasean herrialde askotako janariak lagun izan ditugularik.

Lehenengo atalean gure ohituretaz berba egin dugu, janaria prestatzen dugun ala prestatutakoa erosten dugun, sasoiko elkagaiak erosten ditugun, sortzen ditugun hondakinak kontutan izaten ditugun, hurbilekoak izatea elikagaiak, besteak beste.
Bigarren txandan bakoitzak errezetaren bat partekatu du bere taldetxoko kideekin. Laster errezetak blogean jarriko ditugu, adi egon!

Denetarikoak azaldu dira, haragidunak, haragirik gabe, arraindunak, azkenburuak. Dana goxo-goxo! Ostean etorkizunean izango dugun elikadurataz berba egin dugu. Haragirik jango dugu? Pilulak izango dira gure elikagaiak? Mundu osoko biztanleek izango dute elikatzeko aukera ala gozea areagotuko da?...
Hirugarrenez sartu garenean taldetxoetan, herrialde ezberdinetako elikagaiak izan ditugu eta janari bat prestatu behar izan dugu kideen artean. Elikagaiak hauek izan dira:

Uruguaiko zapallitoa

Argentinako boniatoa

Alacanteko piper gorriak

Txileko aji

Nafarroako zainzuriak

Floridako bananak

Iparraldeko piperminak

Bruselaza

Baratxuria edo berakatza, tomateak, eta arrautzak ere erabili ahal dira.

Haragizaleak pixkat haserre izan dira baina tira, taldeko lana eginez, prestatu dira janari gozoak.

A zelako betekada gaurkoa! Hala eta guztiz, saioa amaitu dugunean ia denok alde egin dugu afaltzeko edo bazkaltzeko. On egin!

 Bukatzeko, Victoriak partekatutako aholkua uzten dizuegu: Michael Pollan idazlearen arabera: “Janaria jan. Ez gehiegi. Landareak batez ere”. (Eat food. Not too much. Mostly plants.)

Testua:Luis Urdaibai

Bertsoak: Andoni Artziniega